Wachten hoeft geen stilstand te betekenen.
Veel jongeren en ouders merken dat de wachttijd voor hulp of begeleiding via Jeugdzorg of GGZ lang is — van maanden tot zelfs meer dan een jaar. In die periode is de kans reuze groot dat je structuur, vertrouwen of hoop verliest. In heel veel gevallen verergert de situatie ook, en is er sprake van een neerwaartse spiraal.
Maar die tijd kan óók een kans zijn: een periode om te landen, van inzichten opdoen, leren waar je zelf regie kunt pakken en opnieuw richting vinden.
Bij Stichting Begrijpmens maken we van wachten dan ook graag GROEITIJD.
Niet door diagnoses te stellen of te therapeutiseren, maar door jongeren, ouders en gezinnen te helpen door ruimte te bieden om te kunnen zijn, je veerkracht te vergroten en van daaruit onderzoeken wat er nu is en wat al wél anders kan en mag.
“Je kunt niet bepalen hoe de wind blaast, maar wel
de stand van je zeilen veranderen.”
Wat is De TussenTijd?
De TussenTijd is geen klassiek zorgtraject, maar een ervaringsgericht programma van 9 weken waarin jongeren en ouders leren grip te krijgen op hun binnenwereld, energie en relaties.
Het programma biedt een veilige tussenfase — een tijd om te landen, te leren en veerkracht op te bouwen.
Binnen De TussenTijd zijn er drie programma’s die elkaar aanvullen:
Jongerenprogramma
Kleinschalige bijeenkomsten van 2 uur, waarin jongeren (beter) leren begrijpen waarom ze doen wat ze doen of laten, en hoe en waar ze meer regie kunnen pakken over hun eigen handelen en proces.
Ze verkennen thema’s als intensiteit, prikkelverwerking, stress, autonomie en hulp vragen en motivatie.
De bijeenkomsten worden afgewisseld met zinvolle activiteiten en kleine projecten op het erf in samenspraak met de betreffende jongeren— waarin ze ervaren dat competentie, verbondenheid en betekenis niet alleen woorden zijn, maar iets wat je kunt voelen en doen.
De insteek is altijd positief, ervaringsgericht en oordeelvrij.
Gezinsprogramma
Sessies waarin jongere kinderen (tot 12 jaar) en ouders samen deelnemen, vanuit een holistische en systemische benadering.
We onderzoeken de patronen die in het gezin spelen, wat ieder nodig heeft om zich gezien én gehoord te voelen, en hoe je elkaars verschillen kunt gebruiken in plaats van bevechten.
Zo ontstaat een gedeelde taal, waarmee gezinnen thuis verder kunnen bouwen aan meer harmonie, herstel van vertrouwen en/of weer samen richting vinden.
Dit programma kan aangevuld worden met een aantal individuele sessies met ouders om de opgedane inzichten om te zetten naar een concreet plan van aanpak.
Ouderprogramma
Ouders die het gevoel hebben dat zij niet voldoende grip en regie hebben, en willen werken aan meer rust, structuur en verbinding, kunnen deelnemen aan aparte ouderbijeenkomsten.
Hier ligt de nadruk op begrijpen in plaats van beheersen — leren omgaan met overprikkeling, escalaties en onmacht. Ook werken we met thema’s als probleemeigenaarschap, autonomie en bewust handelen.
Geen theoretische verhandelingen, maar aan de slag met praktische handvatten om te werken vanuit gedeelde waarden en visie, passend bij het eigen gezin. We werken toe naar een concreet plan van aanpak.
Werkwijze en structuur
Het standaardprogramma voor jongeren loopt 9 weken en bestaat uit elke 1 à 2 weken een bijeenkomst van 2 uur. We starten altijd met een kennismakingsgesprek. In overleg kan dat met ouders en jongere samen, of apart. Per aanmelding bekijken we dan met elkaar wat het goede startmoment is en, wanneer het gecombineerd wordt met een ouderprogramma, hoe e.e.a. vorm te geven.
Een gezinsprogramma loopt ook 9 weken en wordt in overleg in gepland. We starten altijd met een uitgebreid kennismakingsgesprek dat als vertrekpunt dient.
Indien het ouderprogramma los van de jongere wordt gestart doen we dit in overleg.
Alle programma’s combineren drie werkprincipes:
- Ervaren – leren via beleving, symboliek en dat wat zich aandient.
- Reflectie – ruimte en rust om woorden te kunnen geven aan wat er binnenin gebeurt.
- Verankeren in actie – inzichten in praktijk brengen in het dagelijks leven.
Voor wie
De TussenTijd is bedoeld voor jongeren (ca. 13–23 jaar) en ouders die wachten op passende zorg, begeleiding of onderwijs. Vooral jongeren die zich herkennen in het Delphi-model (autonoom, creatief, sensitief of uitzonderlijk begaafd zijn) maar ook dubbel bijzondere jongeren, vinden hier herkenning en richting.
Bij hen ligt de kern vaak niet in een stoornis, maar in overbelasting, onbegrip of gevoeld verlies van autonomie.
Zij hebben niet méér therapie nodig, maar betere zelfkennis, psycho-educatie en ruimte om hun talenten te leren begrijpen. Tijdens De TussenTijd krijgen zij die kans.
Soms leidt dit proces tot herstel van balans en vermindering van klachten — soms maakt het juist duidelijk waar het “anders-zijn” stopt en waar iets anders begint, en dus extra zorg nodig is.
In alle gevallen levert het waardevolle inzichten op voor de hulpvraag, voorkomt het misdiagnoses en vergroot het eigenaarschap over het vervolg. Daarnaast geven zowel jongeren als ouders aan dat het fijn is om gehoord te worden, en dat er iets is wat ze al wél kunnen doen.
Professionals geven aan dat zij ervaren dat er een duidelijker hulpvraag is, meer betrokkenheid bij het proces door de cliënt, en zij waarderen de inzichten die meekomen bij een eventuele warme overdracht.
“Je hoeft niet beter te worden.
Je mag eerst weer worden wie je bent.”
Wetenschappelijke basis
De TussenTijd
De TussenTijd is ontwikkeld op basis van onze jarenlange ervaring in het begeleiden van (uitzonderlijk) hoogbegaafde en intens prikkelgevoelige kinderen en jongeren die dreigden uit te vallen of al waren uitgevallen. In veel gevallen zagen we dat het ‘rondcirkelen’ binnen de hulpverlening stopte zodra jongeren een plek vonden waar ze wél begrepen werden in hun manier van denken, voelen en leren. Ze ervaren meer rust en voelen zich beter in staat om zelf richting te geven aan hun ontwikkelingsproces.
Deze resultaten sluiten aan bij recente inzichten uit internationale literatuur over (uitzonderlijke) begaafdheid, motivatie en zingeving. Steeds meer onderzoek laat zien dat deze jongeren niet zozeer gebaat zijn bij standaard GGZ-interventies, maar eerder bij contextuele en ontwikkelingsgerichte ondersteuning. Wanneer de omgeving niet aansluit bij hun innerlijke beleving, raken basisbehoeften als autonomie, competentie en verbondenheid verstoord — met als gevolg stress, terugtrekgedrag of uitval. Dit wordt consequent bevestigd binnen de Self-Determination Theory van Deci en Ryan, waarin juist deze drie psychologische basisbehoeften centraal staan voor motivatie, groei en psychisch welzijn.
Daarnaast tonen recente publicaties van onder meer Cross & Frazier en Burger-Veltmeijer & Minnaert aan dat jongeren met een hoog cognitief of creatief profiel vaker te maken krijgen met misdiagnoses of onnodige zorgtrajecten, vooral wanneer hun gedrag wordt beoordeeld zonder oog voor context of intensiteit. Cross beschrijft hoe hoogbegaafde jongeren meer stress en gevoelens van isolatie ervaren wanneer zij zich niet begrepen voelen, terwijl Burger-Veltmeijer en Minnaert benadrukken dat psycho-educatie en zelfinzicht vaak effectiever zijn dan snelle diagnosticering. Jongeren die leren begrijpen hoe hun binnenwereld werkt, ontwikkelen meer zelfregulatie, eigenaarschap en veerkracht.
De TussenTijd sluit direct aan op deze inzichten:
niet behandelen, maar betekenisvol activeren.
Geen etiketten, maar educatie en ervaring.
Bronnen
- Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “What” and “Why” of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268.
→ Basisartikel over autonomie, competentie en verbondenheid als voorwaarden voor motivatie en welzijn. - Cross, T. L., & Frazier, A. D. (2021). The Social and Emotional Development of Gifted Children: What Do We Know? Waco, TX: Prufrock Press.
→ Over stress, isolatie en misdiagnose bij hoogbegaafde jongeren die zich niet begrepen voelen. - Burger-Veltmeijer, A. E. J., & Minnaert, A. (2023). The S&W-Heuristic: A new framework for identifying and supporting (twice-)exceptional students. High Ability Studies, 34(1), 1–19.
→ Pleidooi voor psycho-educatie, contextbegrip en sterkte-zwakteanalyse in plaats van snelle diagnostiek. - Renati, R., Bianchi, D., & Menesini, E. (2022). Psychological wellbeing and context in gifted adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(14), 8350.
→ Onderstreept het belang van zelfinzicht en passende context bij hoogbegaafde jongeren.
Waarom dit werkt
Onze aanpak combineert ervaringsgerichtheid, reflectie en symboliek.
Naast dat de begeleiding plaatsvindt door ervaringsdeskundige experts, helpt de beeldtaal van Land van KBEN jongeren en ouders om naar zichzelf en elkaar te kijken zonder oordeel. Zo wordt het veiliger en eenvoudiger om te benoemen waar werkelijk behoefte ligt — of waar spanning of weerstand vandaan komt. Door te praten én te ervaren ontstaat begrip dat niet alleen cognitief is, maar ook voelbaar wordt in het dagelijks leven.
De TussenTijd is dus geen therapie, maar een oefenplek voor eigenaarschap, verbinding en herstel van veerkracht.
Praktisch
Start: steeds in overleg, na aanmelding en kennismakingsgesprek
Locatie: Erve Land van KBEN, Drenthe
Groepen: divers (jongeren, ouders of ouder-kind combinaties)
Duur: wisselend oa. een 9 weken programma – bijeenkomsten van 2 uur
Online reflectie & begeleiding tussen de sessies mogelijk
Informatie & aanmelding: contact@begrijpmens.nl
Samenvatting
De TussenTijd kent verschillende trajecten voor jongeren en ouders die wachten op zorg of richting waaronder een 9-weeks programma. Geen therapie, maar een ervaringsgerichte ontdekkingstocht naar rust, ritme en zelfinzicht.
Zodat wachten geen stilstand wordt — maar een kans op groei, verbinding en herstel van regie.